Ο δικός μας Αη Μηνάς

Aναδημοσίευση από την εφημερίδα Πατρίς του Ηρακλείου Κρήτης

γράφει ο Δημήτρης Σάββας.

                    Κατά το έτος 1826,την εποχήν εκείνην του τρόμου και των σφαγών,καθ΄ην κατά πολλούς  τρόπους  επεβουλεύετο η ζωή των Χριστιανών, οι Τούρκοι ενόμισαν ότι η καταλληλοτέρα περίστασις,ίνα κορέσωσι την φανατικήν αυτών μανία κατά των Χριστιανών,ήτο η ημέρα Πάσχα,18η Απριλίου,ότε θα εύρισκον αυτούς συνηγμένους εν τω ιερώ ναώ της Μητροπόλεως,τιμωμένω επ΄ονόματι του Μεγαλομάρτυρος Μηνά,και θα τους κατελάμβανον απαρασκεύους και ανικάνους να υπερασπίσωσιν εαυτούς.Ινα δε αποπλανήσωσι την προσοχήν της εγχωρίου Διοικήσεως έβαλον πυρ εις διάφορα μέρη της πόλεως και προκάλεσαν πυρκαιάν εις συνοικίας μεμακρυσμένας της Μητροπόλεως.
Και ήδη,αρξαμένης της ιεράς Λειτουργίας,ανεγιγνώσκετο το Ευαγγέλιον,ότε τα μανιώδη στίφη είχον περικυκλώσει τον Ιερόν Ναόν και ήσαν έτοιμα να ορμήσουν και αρχίσουν το αποτρόπαιον της σφαγής έργον.
Αλλ' αίφνης  τις γέρων εμφανίζεται μεταξύ αυτών έφιππος περιτρέχων τον ναόν και μετά γυμνού του ξίφους αποδιώκων αυτούς.
Ευθύς δε οι βάρβαροι περιδεείς ετράπησαν εις φυγήν,καταληφθέντες υπό φόβου ακατανοήτου και ούτως εματαιώθη το καταχθόνιον αυτών σχέδιον δια της προστασίας του Μεγαλομάρτυρος Μηνά,όστις ενεφανίσθη υπό το πρόσωπον του πολιού γέροντος.
Αυτά αναφέρει ο αείμνηστος Ν. Ζευγαδάκης,του οποίου η θεολογική κατάρτιση αλλά και πνευματική συνεισφορά είναι μοναδική.θέλει να τονίσει την πατρική αγάπη,την προσφορά,την έννοια του Πολιούχου και προστάτη της πόλης μας,του πατέρα των Καστρινών,του Μεγαλομάρτυρα Αγίου Μηνά.... 
Ο θεμέλιος λίθος του μητροπολιτικού ναού μπαίνει το 1862 και τα εγκαίνια έγιναν το 1895.Δύσκολες εποχές,σκληρά χρόνια,περίοδοι με επαναστάσεις,σφαγές,ανέχεια και κακουχίες.Μεγάλος ήταν ο ενθουσιασμός των κατοίκων του μεγάλου Κάστρου και οι τελετές δεν  εξαντλήθηκαν σε μία μέρα.
Επί τρείς ημέρες η Κρήτη πανηγύριζε και το Ηράκλειο φωταγωγημένο άλλαξε όψη.
Η μαντινάδα που ακολουθεί μας δίνει πλήρη εικόνα:
"Σπίτια,σοκάκια και τσαρσιά,τώρα μορφίσαν όλα,τώρα που ξετελεύτηκε ο Αη Μηνάς στη Χώρα".
Σάββατο αργά και Κυριακή η νύχτα ήταν μέρα απού τα φώτα που΄φτανε και ΄ριχταν στον αέρα. Λάμπες,φανάρια και κεριά,χρωματιστά κανδήλια όλη η Χώρα ήφεγγε σα να'τα μέρα ίδια......
Οι  Καστρινοί όμως ήθελαν τον Αγιο τους εκτός από πολεμιστή,προστάτη και ήρωα,πατέρα,αδελφό και φίλο,μπροστάρη ,έτοιμο για την αντιμετώπιση κάθε κακού.......ήταν αδιανόητο για τους γεωργούς,προτού ξεκινήσουν την σπορά τους,συγγενείς,γνωστοί και φίλοι να μη τους ευχηθούν ,παρόντος και του Αγίου Μηνά.....
Χαρακτηριστική είναι η παρακάτω μαντινάδα:
"Τα έχει σας αμέτρητα ως κι οι καλοχρονιές σας και σαν τον Αγιο  Μηνά,ψηλές οι θεμωνιές σας......"
Οι παλιότεροι τον  ''έβλεπαν'' τις νύχτες να περνά τρέχοντας με τ΄άλογό του από τα στενοσόκακα της πόλης και να τους φροντίζει,να τους προστατεύει..... ..
Ο  Αγιος Μηνάς έχει περάσει στην τοπική κρητική ποίηση,στη ρίμα και στις μαντινάδες,επιβεβαιώνοντας την αγάπη και την προσήλωση των Καστρινών αλλά  και όλων των Κρητικών... 
Και μια προσωπική μαρτυρία από  τη Μινωίτισσα: Τριγυρνούσα σαν παιδί  πολύ συχνά στα σοκάκια γύρω από τον Αγιο Μηνά,νοιώθω πολύ δέος  στο άκουσμα του ονόματός του,έχω νοιώσει την ευλογία του και 'εχω  αισθανθεί το μεγάλωμά μου και το πέρασμα του χρόνου  από τους χτύπους του μεγάλου ρολογιού του που ακουγόταν τότε σ΄ όλη τη πόλη......ακόμη αντηχούν στα αυτιά μου οι ρυθμικοί χτύποι του  ρολογιού του που πλέον τους ακούω πολύ σπάνια έως καθόλου.....